Clamor en Compostela por un monte galego vivo e con futuro
Milleiros de persoas ateigaron as rúas de Compostela este domingo para exixir un cambio radical nas políticas forestais, agrarias e ambientais e denunciar a responsabilidade da Xunta de Galiza nos devastadores incendios que arrasaron máis de 150.000 hectáreas este verán no noso país. Unha responsabilidade sinalada no propio lema da manifestación -“A política forestal da Xunta é quen nos queima! Por un monte galego con futuro. Lumes Nunca Máis”-, coa que se demandou menos propaganda e máis medidas urxentes para evitar que esta situación se repita.
Na mobilización, convocada pola Plataforma “Por un monte galego con futuro”, da que a CIG fai parte, advertiuse que os devastadores incendios que asolaron Galiza, con especial intensidade na provincia de Ourense, constitúen “unha nova traxedia ambiental, social, cultural e económica”. O abandono do rural, as nefastas políticas agrarias e a aposta polo monocultivo de especies de crecemento rápido, como o eucalipto, son algúns dos factores que consideraron clave destes incendios, co agravante do cambio climático.
O secretario xeral da CIG, Paulo Carril, explicou que “cando dicimos que a política forestal do PP é quen nos queima, cando apostamos por un Monte Galego vivo e con futuro, facémolo sobre a base dunha loita que levamos anos desenvolvendo en torno a esta plataforma e co paso do tempo, desgrazadamente, dándonos a nosa razón”.
Fronte a este desastre nacional, Carril reivindicou “outra política forestal” e apostar, no contexto da mudanza climática, por un monte galego vivo e con futuro, polos ecosistemas forestais e pola vida no rural, “pola actividade económica e produtiva”, que xogan un papel primordial e fundamental para mitigar e minimizar o impacto do cambio climático. “A política forestal do Partido Popular vén sendo, por acción ou por inacción, o combustíbel que fai que o noso territorio, especialmente nas zonas rurais, se converta nun polvorín”, alertou.
Lembrou que a última oportunidade para abordar esta cuestión foi a aprobación do Plan Forestal ou o debate do Plano de Prevención e Defensa contra os Incendios Forestais de Galiza (PLADIGA) por parte da Xunta, cualificado como unha “ferramenta inútil”.
O secretario xeral da CIG salientou a resposta do pobo galego que, unha vez máis, “tivo que saír á rúa para esixirlle ao Goberno medidas urxentes” e reiterou, fronte as políticas de privatización, a necesidade de crear un servizo público único galego de xestión directa, dependente da Xunta, composto por profesionais adecuadamente formados en prevención, extinción de incendios e outras emerxencias, “que non actúe só nos labores de extinción no verán, senón tamén en prevención durante todo o ano”.
A este respecto, acusou a Xunta de incompetente por non cubrir todas as prazas, manter o persoal “na precariedade laboral máis absoluta”, e non dispor de medios para combater unha vaga de lumes como esta.
Moratoria indefinida á plantación de eucalipto
Mais con esta mobilización, indicou Carril, tamén se quere apoiar que as comunidades de montes en man común sexan “un centro fundamental para unha xestión forestal do monte protectora ante o risco de incendios e fomentar iniciativas que fortalezan estas comunidades de montes”.
Nesta liña, reclamou unha moratoria indefinida para a plantación de eucalipto e outras especies pirófitas, que nestes anos o propio goberno do PP na Xunta estivo incumprindo, así como a súa eliminación paulatina, “dando alternativas ás persoas titulares de montes de eucaliptos situados en terras agrarias, figuras de protección ambiental, masas mixtas, etc.”. Isto, combinado cun cambio de modelo industrial da madeira e de produtos derivados en Galiza “que teña como obxectivo pechar ciclos produtivos tanto para madeiras de calidade como para produtos do monte”.
A seguir reproducimos o manifesto da Plataforma por un monte galego con futuro
A POLÍTICA FORESTAL DA XUNTA É QUEN NOS QUEIMA
POR UN MONTE GALEGO VIVO E CON FUTURO
Perante a vaga de incendios que se espallou por toda a Galiza, de norte a sur, e de leste a oeste, estamos hoxe aquí para denunciarmos máis unha vez outra traxedia ambiental, social e cultural e económica, un novo pesadelo nesta longa noite de perda da nosa natureza e por extensión do noso País. O andazo dos incendios que padeceu toda Galiza cébase, nestes momentos, especialmente sobre todo nas comarcas de Ourense, nomeadamente nos seus espazos naturais protexidos. Até agora xa se superaron as 150.000 hectáreas calcinadas segundo datos de Copernicus. Grande parte destes espazos quedaron tinxidos de negro, en forma dun “Prestige do interior” que deixa tras de si unha paisaxe desoladora, unha terra devastada e un futuro incerto para quen perdeu as súas pertenzas e o seu medio de vida, para nosa natureza e, por extensión, para o noso País.
Causas múltiples e diversas están na orixe dos incendios que se producen no territorio da Galiza, e cada ano que pasa novos factores, como a mudanza climática, teñen de ser tidos en conta, mais no que todo o mundo parece estar de acordo é que o abandono do rural, as nefastas políticas agrarias e a aposta polo monocultivo de especies de crecemento rápido están entre as causas que mais inflúen nas vagas incendiarias. Neste sentido e perante o inmediato fin da moratoria para novas plantacións de eucaliptos decretada pola Xunta de Galiza para este 31 de decembro, e a vista do desastre económico, social e ambiental que estamos padecendo, consideramos necesario reclamar unha moratoria indefinida.
Un ano máis, e xa van moitos, ante a inacción dos gobernos galegos do PP, estamos sendo testemuñas de como o lume se propaga por numerosas comarcas do noso rural e de zonas próximas ás cidades, co agravante de que a extensión de territorio que se ve afectada é cada vez maior, se as condicións climáticas son desfavorábeis. Non pasa así en anos con condicións climáticas mais benignas, como foi o caso do ano pasado, con apenas 2.600 hectáreas.
Atrás quedan persoas queimadas cun grave risco para a súa vida, arderon casas e foron milleiros de persoas as evacuadas véndose na obriga de deixar os seus fogares, e os seus animais, impotentes, vendo que non había medios suficientes para facerlle fronte ao lume. Ficaron abandonadas pola Xunta. Os colectivos e as persoas aquí presentes queremos amosar o noso desexo de favorábel e pronta recuperación das persoas queimadas, así como a nosa total solidariedade coa veciñanza evacuada, coas que perderon casas e facendas e con aquela outra que pese aos avisos, e arriscando a súa vida, mantívose nas aldeas, para tratar de facerlle fronte aos lumes agardando a que chovera, e se as aldeas se salvaron foi pola súa resistencia e loita, cos soutos, carballeiras e fragas como os únicos aliados.
O Plano de Prevención e Defensa contra os Incendios Forestais de Galiza (PLADIGA) é unha ferramenta inútil, non deixando de ser unha irrelevante actualización de PLADIGAS anteriores. Aprobouse sen debate no Consello Forestal da Galiza, e non se celebrou ningún Consello Forestal unha vez rematados os lumes para facer unha análise do número de lumes, orixe dos mesmos, medidas de loita e resultados das mesmas, co agravante de que neste Consello non están representadas todas as organizacións e entidades relacionadas co monte e o medio rural.
Solidarizámonos tamén co colectivo de profesionais de prevención e extinción, que outra volta traballaron en condicións de absoluta precariedade, abandono e falta de medios. Así, en plena vaga de incendios, o Presidente da Xunta da Galiza, señor Rueda, pedía medios ao Estado español, entanto tiña 190 prazas sen cubrir. O Goberno galego e o actual presidente da Xunta Alfonso Rueda seguen ocultando a triste realidade de que o que se perde son as grandes xoias naturais de Galiza.
Dito isto, non fica ningunha dúbida de que a loita contra o lume, na súa faceta de extinción, débese facer desde a óptica dun servizo público, profesional e permanente, polo que se fai necesario crear un Servizo Público de Bombeiros e Bombeiras Forestais, con a dimensión necesaria para atender a realidade existente.
A verdadeira política de prevención non é como pensa a señora conselleira e moita parte da sociedade, ter os montes limpos, as pistas arranxadas e os puntos de auga prestos, senón en ter un medio rural vivo e con actividade económica produtiva, un monte multifuncional e sustentábel coa implicación da veciñanza comuneira e dos e das titulares particulares nesta posta en valor. Neste sentido para garantir esta multifuncionalidade fai-se preciso reclamar da Consellaría do Medio Rural que volva pór en vigor a liña de axuda para a valorización integral do monte, así como as Unidades de Xestión Forestal (UXFOR), sen esquecer o Voluntariado en Defensa do Monte Galego, ferramentas que demostraron a súa eficacia no breve período no que estiveron vixentes.
A vida salvaxe que se perdeu tardará moitos anos en volver a reaparecer, porque a contorna tamén degradada, xa non consegue achegar sementes nin individuos para a recolonización natural. Cos lumes desaparecen animais ameazados, xoias naturais fráxiles e escasas como o bufo real, a aguia real, o lobo e o oso pardo... E con eles, centos de milleiros de pequenos animais abrasados polas lapas. Sobreiras, cerquiños, aciñeiras e érbedos monumentais convertidos en carbón en cuestión de segundos. E que pasará con ese solo queimado e requeimado, tan alterado que non poderá permitir o establecemento da vexetación que sustenta á fauna? A súa recuperación non é cuestión de décadas, senón de centos de anos.
As persoas labregas están especialmente afectadas pola destrución dos cultivos, a perda de forraxe almacenada e a imposibilidade de producir outra nova ou facer pastoreo nas terras arrasadas. Na apicultura perdeuse a zona de alimentación das abellas en km á redonda. E a recuperación destas zonas levará moito tempo.
Unha vez máis, temos que ser o pobo galego quen saía á rúa para exixir ao goberno da Xunta medidas urxentes para frear esta situación e un cambio radical nas súas políticas ambientais, agro gandeiras e forestais.
É por isto que por enésima vez esiximos:
➢ A creación dun único servizo público, de xestión directa e dependente da Xunta, evitando a súa privatización, composto por profesionais, adecuadamente formado en prevención, extinción de incendios e outras emerxencias que poidan alternar os labores de extinción no verán e prevención durante todo o ano.
➢ A declaración de “zona catastrófica” das áreas atinxidas polos lumes debe implicar a chegada inmediata de axudas e medios para compensar os danos do lume e facilitar a recuperación.
➢ Accións inmediatas nas zonas queimadas para evitar a erosión destes solos de extraordinaria importancia e procurar o antes posíbel a súa restauración, así como impedir a chegada de cinzas e outros contaminantes aos ríos e rías.
➢ A suspensión da tempada de caza e pesca non só nas áreas queimadas senón tamén nos tecores veciños por un período que permita a rexeneración das poboacións salvaxes afectadas polo lume.
O pulo decidido a políticas estruturais que preserven a biodiversidade natural, restauren os ecosistemas danados e recuperen os usos tradicionais e multifuncionais dos montes, como o pastoreo. A aposta por unha agricultura labrega, familiar e agroecolóxica, que garanta prezos xustos para o sector produtor. Medidas que contribúen a fixar poboación no rural e a afastar os lumes.
➢ Apoiar tanto a propiedade particular, como especialmente as comunidades de montes en man común, no camiño cara unha xestión forestal e de monte protectora ante o risco de incendios. Fomentar as iniciativas que fortalezan a esas comunidades e permitan o aproveitamento multifuncional do territorio, evitando o abandono ou a extensión de monocultivos de especies como eucalipto ou piñeiros.
➢ Denunciamos que a Xunta siga empregando o monte galego como obxecto de especulación, ou como solo barato para as grandes corporacións multinacionais enerxéticas, pasteiras e mineiras que expulsan ás persoas do rural na procura do seu lucro privado.
➢ E agardamos que non se aproveite esta situación de desgraza ambiental e social para favorecer os intereses dos lobbys enerxético, mineiro, urbanístico, e forestal.
➢ Reclamamos unha moratoria indefinida para a plantación de eucaliptos e doutras especies pirófilas, así como a súa eliminación paulatina e dando alternativas aos e ás titulares de montes de eucaliptos situados en terras agrarias, figuras de protección medioambiental, masas mixtas, zonas paisaxísticas, con restos patrimoniais, etc.
➢ Que por parte das administracións públicas se proporcione o apoio necesario, tanto material como técnico, así como garantir a simplificación administrativa e burocrática e a continuidade das explotacións agropecuarias afectadas e danadas polos incendios.
➢ Outro modelo industrial da madeira e dos produtos derivados na Galiza é necesario. Un modelo que teña como obxectivo o peche dos ciclos produtivos, tanto para as madeiras de calidade como para os produtos do monte.
POR UN MONTE GALEGO CON FUTURO
BASTA XA DE TANTA MANIPULACIÓN E DE PROPAGANDA BALEIRA SOBRE O NOSO RURAL
NON QUEREMOS QUE O MONTE SEXA PASTO DO LUME E DA ESPECULACIÓN.
LUMES NUNCA MÁIS!
